آیا رسم کتاب خواندن از بین خواهد رفت؟!

از اوائل قرن ۱۹ میلادی، مهاجرت وسیع مردم به شهرهای بزرگ اتفاق جدیدی در روحیه بشر ایجاد کرد. ساکنین شهرهای بزرگ از نعمت ناشناس ماندن و گم شدن در اجتماع بزرگ لذت می‌بردند و این امکان را یافتند که به دور از حساب و کتاب‌های فامیل و قبیله در زمینه‌های مختلف رفتاری و اخلاقی و حتی شغلی جسارت به خرج دهند.

 

زندگی در شهر بزرگ به افراد فرصت می‌داد هر چیز جدیدی را امتحان کنند، از آرایش و لباس‌های جدید تا آداب معاشرت و مراوده گرفته تا شیطنت‌های کوچک نظیر رفتن به سالن‌های عمومی موسیقی و تئاتر و حتی سرگرمی‌های نه چندان محترم … در ضمن شهروندان متوجه شدند دیگر لازم نیست همیشه در گردهم‌ایی‌های ثابت و هفتگیِ مذهبی در شهری که کسی آنها را نمی‌شناسد شرکت کنند.

آزادی و راحتی زندگی در شهرهای بزرگ البته مشکلات فراوانی نیز با خود ایجاد کرد. بزرگ بودن شهرها، تردد روزانه برای شغل و خرید و انجام کارهای اساسی به یکباره مردم شهرها را با جمعیت وسیع ناشناسان روبرو ساخت. در اتوبوس و قطار شهری تا رستوران‌ها و فروشگاه‌ها این احساس به شهروندان دست می‌داد که حریم شخصی‌شان از فاصله بسیار نزدیک فیزیکی، مدام در تلاقی با دیگران قرار می‌گیرد.

از همان زمان، شگردهای جدیدی توسط شهروندان ابداع شد و از استقبال شرکت‌های خدماتی نیز برخوردار گشت. کتاب خواندن یکی از چاره‌های بود که ساکنین شهرها به مزیت جدیدش پی بردند. کتاب خواندن به‌سرعت تبدیل به نقاب یا یک محفظه روحی و روانی شخصی شد که به بهانه آن، افراد توانستند چشم و گوش و ذهن خود را در مسیری مشخص قرار دهند و به خودی خود یک حریم جدید در میان انبوه جمعیت ایجاد کنند.

خواندن کتاب‌های جیبی و داستان‌های مهیج که می‌توانست توجه و دقت را برای زمان‌های کوتاه محصور خود کند رشد کردند و به‌مرور با افزایش فرهنگ کتابخوانی، ایجاد کتابخانه‌های عمومی و رشد انتشارات، سلیقه‌های خواندن نیز افزایش پیدا کرد.

بعدها با آمدن واکمن و ام پی ۳ و این روزها با ای پد و تلفن‌ها، شهرنشینان امکان یافتند با انتخاب و تمرکز بر روی صداهای مورد علاقه، حریم جدیدتری نیز برای خود بیافرینند.

عکاس هلندی Reinier Gerritsen نمایشگاهی از آثارش تدارک دیده است که از شهروندان نیویورک در وسایل نقلیه و در حال کتاب خواندن گرفته است. انگیزه اصلی این بود که نشان دهد رسم کتاب خواندن از بین نخواهد رفت.

شما در اوقات بیکاری و مترو و اتوبوس، چه می‌کنید؟
آیا می‌توان با این قاطعیت گفت که رسم کتاب‌خوانی از بین نخواهد رفت؟
آیا واقعاً لذت در آغوش گرفتن یک کتاب و صفحه به صفحه ورق زدن آن، جایگزینی خواهد داشت؟

منبع: لاپلاس